Zopas bezocht ik, uit een onweerstaanbare drang, het vernieuwde Huis van Alijn. Ik ben (1) een nostalgicus en (2) helemaal verknocht aan alles wat met 'het dagelijkse' heeft te maken. Nergens beter af dan in het museum van het dagelijkse leven (de 'baseline' van het Huis van Alijn) dacht ik dus, dat zaterdag haar deuren opnieuw opende na een remake die een aantal maanden duurde. Ik bezocht het Gentse museum acht jaar geleden al, toen ik in die stad mijn huwelijksreisweekend doorbracht. We kenden het niet, maar botsten erop en het was een revelatie, een warme deken, de hemel voor een nostalgicus als ik. Het huis had toen ook een klein winkeltje, o.m. met prachtige boekjes over Rituelen en Drempel-momenten, maar ook kaarten 'uit de oude doos' en andere prularia.
Gisteren was ik de enige 'solo' bezoeker, naast twee klassen van het eerste en tweede leerjaar die een rondleiding kregen. De vernieuwde 'insteek', of het 'concept' zo u wil, is de jaarkalender, en elke ruimte staat voor één datum, en elk van die datums staat voor een typisch (Vlaams) gebruik. Er is dus een kamer rond 1 januari, rond 13 april (bijgeloof), rond de communie, rond 'op vakantie gaan', rond 'de jeugd', rond 'trouwen', rond 'het huishouden', ... Een aantal gebruiken zijn dus kunstmatig aan een dag opgehangen maar dat is op zich niet zo erg, een concept moet altijd wat rekbaar zijn wil het lang meegaan, dat is altijd zo... Het is fijn te zien dat Vlaams niet eng geïnterpreteerd werd maar dat ook gebruiken van de Joodse en de Islamitische cultuur in één adem met de katholieke gebruiken worden genoemd.
Maar toch stapte ik teleurgesteld buiten. Er werd zoveel niet gezegd, en wat mij betreft overstijgt het museum het decoratieve slechts met grote moeite. Ik bleef met veel vragen zitten. Wat wil het museum tonen? Gebruiken en rituelen uit het dagelijks leven van wie? over welke tijdsperiode? Hoe zijn de keuzes gemaakt? De teksten zijn mooi geschreven maar raken heel oppervlakkig een gebruik aan. Op geen enkel moment kan je je verdiepen, en er wordt ook niet uitgenodigd om dat te doen. Op de website van het huis staat dat er een hele grote collectie is die voor een deel digitaal raadpleegbaar is, maar dat kom je in het museum zelf niet te weten. Het zou van deze tijd zijn om ter plaatse (en als het moet digitaal) vlot meer info te kunnen opvragen over vb. 'kerstmis' (dat is een thema dat geen kamer krijgt), de nieuwjaarsperiode, of de communie: wat zijn de religieuze en/of antropologische achtergronden, hoe diep in de tijd kunnen we terug gaan,...? Ik vroeg de suppoost of ik van de tentoonstelling een catalogus kon aanschaffen waarin ik alles rustig zou kunnen nalezen en eventueel extra naslag-literatuur zou kunnen raadplegen, maar een winkeltje is er niet meer en 'een catalogus hebben we niet'.
Toch blijkt men die behoefte wel te onderkennen want er is een Studio Alijn waar je op afspraak langs kan om onderzoek te doen. Op de flyer van die Studio staat overigens wel dat het om de 20ste eeuw gaat, maar in het museum zelf krijg je dat zo niet mee.
De objecten, fijne ontdekkingen omdat ze je terug katapulteren naar je kindertijd, zijn meestal aardig gepresenteerd, maar lijken toch niet meer dan 'decoratie'. De kamer over het speelgoed is echt een trip down to memory lane maar staat wel achter een strak gespannen net, zodat je er vooral niet aankomt en zodat ook kleine gretige kinderhandjes er niet aan kunnen. Daarvoor hebben ze een klein speelhoekje bedacht, waar de kinderen van het eerste leerjaar zich gretig opwierpen maar waarvan de suppoost onmiddellijk zei dat dat niet mocht, 'het is voor de kleine kinderen, niet voor jullie'. In de woonkamer, waar een Leuvense stoof gecombineerd wordt met een hele reeks 'Snoecks' (een beetje vreemd), lagen ook viewmasters. Die mochten de kinderen wel gebruiken, maar daar durfden ze niet meer aankomen. Ook al omdat er geen uitleg bijstond. Ik had een knoop in mijn buik van dat gefnuikt enthousiasme, zodat ik demonstratief en langer dan nodig de viewmaster gebruikte, waarna ik zag dat de kinderen er zich met groot jolijt en algeheel contentemeft op storten.
Veel potentie, dat Huis, maar ook nog veel werk aan de winkel!